De HDML 1301 is een mahoniehouten schip dat onder andere dienst heeft gedaan als patrouilleschip onder Engelse vlag.
De kiel van de HDML 1301 werd gelegd op 4 oktober 1942 aan de W.H Blackmore Yard in Bideford, Devon, Engeland. Zij werd te water gelaten op 8 januari 1943 en in dienst gesteld op 6 april 1943, na proeven toen ze was gestationeerd in Padstow, Cornwall. Lt F.L. Carter RNVR werd benoemd tot commandant van het schip en hield toezicht op de bouw ervan.
HDMLs betekent Harbour Defence Motor Launch. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden 486 HDML’s gebouwd voor de Britse Koninklijke Marine. Ze zijn ontworpen in 1939 door admiraal W.J Holt, met als doel kleine schepen van mahonie te bouwen. De ontwerp lengte was beperkt tot 72 voet (22 meter) om ze te kunnen vervoeren als deklading op grotere schepen. Ze bleken echter zeer zeewaardig te zijn, en veel voeren naar hun bestemmingen in kleine konvooien. HDML’s bleken zeer veelzijdig te zijn en werden aangepast voor andere doeleinden. Sommigen werden overgedragen naar de geallieerden, ook naar Nederland, de Koninklijke Marine, heeft er een aantal in ‘de Oost’ gestationeerd. Ook werden er een paar in Nederland ingezet als Mijnenveger. Lees hierover meer op de site van "onze marine vloot"
Enkele HDML’s werden gebruikt als onderzoeksvaartuigen of voor trainingen. Het geschut werd dan verwijderd. Velen werden verkocht door de zeedienst, en gebruikt als privé jachten of passagiersschip.
In mei 1943 voer HDML 1301 in een konvooi naar Gibraltar en verder naar Malta, waar de oorspronkelijke 2 ponders werden vervangen door Oerlikon snelvurende hoge hoek/lage hoek geschut. Deze hebben een bereik van ongeveer 3 mijl (5 km) en kunnen tegen vliegtuigen worden gebruikt. (Zie foto ).
Op 10 juli 1943 nam de HDML 1301 deel aan ‘Operation Husky’ de invasie van Sicilië. ‘Operatie Husky’ was één van de grootste amfibische slag van de Tweede Wereldoorlog in termen van aan land gebrachte mannen. In dit opzicht overschreed het zelfs de latere landing in Normandië. Op 9 september 1943 werd de HDML 1301 ingezet bij de ‘Operation Avalanche’ in Salerno, de invasie van het vasteland van Italië. In de winter van 1943/4 was HDML 1301 gevestigd in Napels (Napels), waar ze senior officieren tussen de grotere oorlogsschepen vervoerde en anti-onderzeese patrouilles uitvoerde. Later werd ze ingezet in Maddalena, Sardinië, vervolgens naar Bastia, Corsica.
Op 16 juni 1944 was de HDML 1301 betrokken bij ‘Operation Brassard’ de Invasie van Elba. De missie voor de HDML 1301 was de Louise Green Beach om met 9 LCA landingsschepen Franse commando’s te droppen. Na de landing met het laatste schip werd de HDML 1301 aangevallen door een Duitse Flak Lighter “Koln” . Dit was een 200 ton schip gewapend met 88 mm. geschut. In de daaropvolgende strijd verloor Lt. F.L. Carter zijn leven en een aantal van de bemanningsleden raakte ernstig gewond. Niettemin werd de Flak Lighter uitgeschakeld en HDML bleef leiding geven aan de andere landingsvaartuig bij de aanval op Kodak Green Beach.
Na de actie in Elba werd het schip aangepast voor onderzoekswerk en genummerde MSU 2 (MSU = Mediterranean Survey Unit). Het onderzocht havens in Italië, de Adriatische en Egeïsche Zee, tot in het oosten van Cyprus, van waaruit het naar het Engeland werd verscheept. Zij werd vervolgens gebruikt voor Hydrografische metingen aan de zuidkust, genummerd A 352 en later genaamd HMS Meda. Het was een van de twee HDML’s die in Naval-service een naam kregen, de andere was de ML 1387 , genaamd HMS Medusa, nu in Gosport.
De HDML 1301 werd in 1966 door de marine verkocht. Zij werd gekocht door Hector Sheppard-Capurro die Sheppards Marina in Gibraltar had gecreëerd. Hij heeft ze omgebouwd tot een jacht met de naam “Gibel Tarik”. Hij verving de verticale stalen ladders voor meer comfortabele trappen. Er kwam een schuifdak over de brug en een luifel boven het achterdek. Hij heeft de accommodatie uitgebreid om meer slaapplaatsen te bieden en een werkplaats waar de brandstoftanks oorspronkelijk stonden.
In 2007 werd ze door Klaas Spaans uit Nederland gekocht. Hij bracht ze met een groep vrienden, waaronder de zoon van Lt. Carter van Gibraltar in september – oktober naar IJmuiden, haar nieuwe thuisbasis zou Amsterdam worden. Ze werd onderdeel van de collectie ‘Keep them Landing’. Voor onderhoud, reparatie, voer ze naar de Koedijk in Maassluis. Daar is ze in 2008 gezonken. Nadat ze was geborgen, werd ze te koop aangeboden
Dop Huisman werd de nieuwe eigenaar, en nadat de motoren door hem weer lopend gemaakt werden, is hij er mee naar Lelystad gevaren , waar hij woonde.
In 2011 kreeg Dop Huisman een nieuwe uitdaging, namelijk de bouw van het museum, Mechanisch Erfgoed Centrum te Dronten, waar het schip op een dieplader, naar toe verhuisde in 2012. Veel tijd om aan de boot te besteden was er toen niet meer. Het is in 2017 weer opnieuw opgepakt. Als de weersomstandigheden het toelaten, worden er rondleidingen gegeven op het schip
Volg de geschiedenis en de werkzaamheden op facebook: https://www.facebook.com/HDML1301Meda
Meer informatie over de HDML’s is te vinden op de Engelse site http://www.hmsmedusa.org.uk/, waar alle nog bekende HDML’s beschreven staan en waar ook het verhaal staat over de HDML 1387, genaamd “Medusa”, die is gerestaureerd in zijn oorspronkelijke staat, met sponsoring van een loterij subsidie. Hier zie je een 33 minuten durende film over de 1387.
In Nieuw-Zeeland zijn er twee gerestaureerd,
de HDML 1184, later P 3552, die nu de naam Paea heeft.
en de HDML 1348, met de naam Kuparu.
De HDML 1085, genaamd MV Shearwater, licht in Schotland en men wil een crowdfunding oprichten om het te restaureren.
Verder zijn er nog in slechte staat, de HDML 1309,
en de HDML 1349, later genoemd Haku P3565.
Ook voor de HDML 1321 die gezonken is in Australië en nu op het strand licht, wil men geld inzamelen voor restauratie.
De HDML 1392 , Sarinda, is in 1980-1991 verbouwd tot een luxe jacht een andere opbouw gekregen, momenteel word dit schip weer opgeknapt, en dit is te volgen op facebook https://www.facebook.com/shiphappens1392 en op Youtube, https://www.youtube.com/results?search_query=ship+happens.
Wat we tot nu toe weten over waar alle HDML's gebleven zijn, zie https://www.hmsmedusa.org.uk/lost-and-found/
Informatie bronnen: Dop Huisman, David Carter en http://www.hmsmedusa.org.uk/
Samengesteld voor het M.E.C. door Jaap Hospers, 9 oktober 2017